Co powinieneś wiedzieć o żeglowaniu w Chorwacji?

Bezpieczeństwo na morzu

Za bezpieczeństwo jachtu odpowiadają przede wszystkim załoga i skiper, ale powinieneś wiedzieć, że straż przybrzeżna i służby ratunkowe są dostępne, kiedy tylko przydarzy się wypadek czy inna niebezpieczna sytuacja. Straż przybrzeżna, kapitanat portu, policja i marynarka wojenna posiadają specjalnie zaprojektowane jednostki, a także samoloty i helikoptery, które mogą zostać włączone do akcji ratunkowej lub poszukiwawczej. Liczba jednostek przystosowanych do niesienia pomocy ciągle wzrasta.

Poszukiwania są koordynowane przez Morskie Centrum Koordynacji Ratunkowej w Rijece, które działa całą dobę. Kiedy zachodzi potrzeba, do akcji ratunkowej wkraczają służby ratownicze z sąsiednich krajów. Osiem lokalnych kapitanatów portów jest także stale dostępnych pod telefonem i nasłuchem radiowym na kanałach UKF 10 i 16. Morskie Centrum Koordynacji Ratunkowej ma awaryjną linię telefoniczną 051 9155.

Dzwoniąc z polskiego telefonu, należy wybrać +385 51 9155. Jeśli potrzebujesz pomocy dla siebie lub innych jednostek na morzu, skontaktuj się z Morskim Centrum Koordynacji Ratunkowej w Rijece, korzystając z awaryjnej linii telefonicznej. Warto jest również znać numery telefonów do lokalnych kapitanatów portów.

Kapitanaty najważniejszych portów:                                                    

• Pula   +385 52 222 037
• Rijeka +385 51 214 031
• Senj  +385 53 881 301
• Zadar +385 23 433 778
• Sibenik +385 22 217 214
• Split   +385 21 679 008
• Ploce +385 20 679 008
• Dubrovnik +385 20 418 989

Oznaczenie toru wodnego

Na wodach Chorwacji oznacza się tory wodne według systemu IALA A, z zastosowaniem znaków bocznych, zmodyfikowanych znaków bocznych, znaków kardynalnych, znaków odosobnionego niebezpieczeństwa, znaków bezpiecznej wody. Trzeba przyznać, że pomimo czyhających tu wielu niebezpieczeństw nawigacyjnych sposób oznaczania ich oraz wyznaczonych torów wodnych jest prawidłowy i precyzyjny. Dotyczy to zarówno oznaczeń dziennych, jak i nocnych. Żeglowanie po tym terytorium warto rozpocząć od pływania w porze dziennej, a pływanie nocne rozpocząć dopiero wówczas, gdy dobrze zapoznamy się z akwenem.
 

• Znaki boczne systemu IALA

Znaki boczne wykłada się zgodnie z przyjętym kierunkiem dla oznaczenia prawej i lewej strony toru wodnego. W "Regionie A" dla oznaczenia prawej strony toru wodnego stosuje się kolor zielony, a dla lewej strony kolor czerwony. Znaki szczytowe (jeśli występują) są pojedyncze. I tak, dla lewej strony jest to czerwony pojedynczy walec (cylinder). Dla prawej strony jest to pojedynczy zielony stożek, wierzchołkiem zwrócony do góry.  Znaki boczne mają światło o charakterystyce dowolnej, ale nie (2 + 1). Światło o charakterystyce (2 +1) jest zarezerwowane dla rozgałęzień toru wodnego.
 

• Rozgałęzienie toru

Kiedy na torze wodnym o przyjętym kierunku oznakowania występuje rozdzielenie toru, wówczas kierunek głównego toru wskazuje się zmodyfikowanym znakiem bocznym dla wskazania, w którą stronę skręca główny tor wodny.

 

Zmodyfikowane znaki boczne dla "Regionu A"

• Znaki kardynalne

Znaki kardynalne stosuje się do określenia w jakim kierunku znajduje się niebezpieczeństwo. Znaki kardynalne przyjmują nazwę od kierunku, w jakim są ustawione w stosunku do niebezpieczeństwa. Nazwa ta określa jednocześnie stronę, z której należy ten znak omijać.
 

• Znak północny

Znak szczytowy dwa czarne stożki skierowane wierzchołkami w górę.
Kolor czarny ponad żółtym. Światło białe, szybko migające lub migające VQ lub Q.
 

• Znak wschodni

Znak szczytowy dwa czarne stożki skierowane podstawami do siebie.
Kolor czarny z żółtym pasem. Światło białe, trzy szybkie mignięcia w grupie co 5 sek. lub trzy mignięcia w grupie co 10 sek. VQ(3)5s lub Q(3)10s.
 

• Znak południowy

Znak szczytowy dwa czarne stożki skierowane wierzchołkami w dół.
Kolor żółty nad czarnym. Światło białe, sześć szybkich mignięć + błysk co 10 sek. lub sześć mignięć + błysk co 15 sek. VQ(6)+LFl0s lub Q(6)+LFl5s.
 

• Znak zachodni

Znak szczytowy dwa czarne stożki skierowane wierzchołkami do siebie. Kolor żółty z czarnym pasem. Światło białe, dziewięć szybkich mignięć co 10 sek. lub dziewięć mignięć co 15 sek. VQ(9)10s lub Q(9)15s.


 

Pozostałe znaki systemu IALA

Znaki odosobnionego niebezpieczeństwa umieszczane są bezpośrednio nad małymi przeszkodami wokół których woda jest żeglowna. Mają kształt kolumnowy, drążkowy lub dowolny inny, ale nie kolidujący ze znakami bocznymi. Mają kolor czarny z poziomymi czerwonymi pasami. Znakiem szczytowym są dwie czarne kule ustawione pionowo. Stosowane jest światło białe błyskowe grupowe FL(2), po dwa błyski w grupie. Znaki bezpiecznej wody wskazują, że woda wokół znaku jest żeglowna i nie oznaczają niebezpieczeństwa.

Znaki te mogą być stosowane np. dla oznaczenia osi toru wodnego lub jako znaki podejściowe. Znaki bezpiecznej wody mają wygląd zupełnie odmienny od znaków wskazujących niebezpieczeństwo. Mają one kształt kulisty albo do wyboru kolumnowy lub drążkowy i czerwony kulisty znak szczytowy. Są to jedyne znaki malowane w pionowe pasy (czerwony i biały). Jeżeli jest zainstalowane światło to ma ono kolor biały, a jego rytm może być do wyboru: izofazowy, przerywany długi błysk lub litera "a" z alfabetu Morse`a.

      

Dokumenty uprawniające do żeglugi

Jeśli zamierzasz wypożyczyć jacht w Chorwacji i prowadzić go samodzielnie, musisz mieć patent potwierdzający twoje umiejętności żeglarskie wydany przez Polski Związek Żeglarski lub patent Voditelj Brodice  wydawany  przez  Ministerstwo  Żeglugi  Republiki  Chorwackiej.  Każdy jacht w Chorwacji wyposażony jest w radiostację UKF i ty lub ktoś z twojej załogi musi mieć uprawnienia do obsługi tego radia. Twoje dokumenty będą sprawdzone przez firmę czarterową.

Wprawdzie rzadko, ale zdarzają się rutynowe kontrole na pokładzie jachtu przeprowadzane przez kapitana portu lub policję. Obcokrajowcy żeglujący w Chorwacji podlegają kodeksowi morskiemu i prawu chorwackiemu. Obywatele innych krajów mogą wziąć udział w egzaminie na chorwacki patent Voditelj Brodice. Egzamin obejmuje między innymi sprawdzian z umiejętności obsługi sprzętu radiowego, znajomości budowy jachtu i przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu, umiejętności odczytywania map i locji. Egzaminy przeprowadzane są w wybranych biurach kapitanatów portu.

Aby przystąpić do egzaminu, musisz wypełnić formularz zgłoszeniowy i przedłożyć swój paszport lub dowód osobisty, dwie aktualne fotografie oraz wnieść opłatę, która wynosi 860 kun. Harmonogram egzaminu jest dostępny w biurze kapitanatu portu. Osobę pełnoletnią wydany patent upoważnia do prowadzenia jednostek motorowych oraz jachtów żaglowych o masie do 30 GT, bez ograniczenia długości jednostki oraz rejonu pływania. Jeżeli masz ukończone piętnaście lat, możesz prowadzić jachty żaglowe, ale nie możesz prowadzić jachtów motorowych. Taka licencja uprawnia również do obsługi radia UKF. Licencja jest ważna jedynie na wodach terytorialnych Chorwacji.

 

Etykieta portowa i zasady bezpieczeństwa

Ze względu na bezpieczeństwo nie możemy pływać na żaglach w wejściach do portu i wąskich kanałach. Nie wolno również żeglować w odległości mniejszej niż 50 metrów do brzegu, gdzie boje zaznaczają tereny przeznaczone do kąpieli, oraz 200 metrów od plaż dla naturystów. Łodzie motorowe i skutery wodne nie mogą podchodzić z pełną prędkością bliżej niż na 300 metrów od linii brzegowej. Nie możemy wpływać i wypływać z portu z dużą prędkością, gdyż grozi to kolizją lub wytworzeniem zafalowania mogącego doprowadzić do  uszkodzenia  jednostek  znajdujących  się w porcie.

W niektórych miejscach na wybrzeżu Chorwacji znajdują się znaki informujące o ograniczeniu prędkości. Nieprzestrzeganie go może skończyć się wysoką grzywną. Głośne zachowanie wieczorami w portach i marinach jest źle postrzegane. Lekceważenie tej zasady może zakończyć się interwencją policji. Zakaz nadmiernego spożywania alkoholu dotyczy w szczególności okresu, gdy jesteśmy na morzu, wiąże się bowiem z dużym niebezpieczeństwem dla żeglugi.

 

Szacunek dla środowiska

Szacunek dla środowiska naturalnego jest cechą charakterystyczną prawdziwych żeglarzy. Taką postawę załoga powinna przyjąć od chwili wejścia na jacht. Należy się upewnić, że silnik jest w dobrym stanie i nie ma wycieków oleju, lub co gorsza wycieków paliwa. Jeśli zmieniasz akumulator lub stare race sygnałowe, nigdy nie wyrzucaj ich do morza.

Staraj się używać ekologicznych i szybko rozkładających się środków myjących, które nie zawierają cynku, ołowiu czy też chromu. Wspaniale jest mieć czysty jacht, ale ważne jest również, aby chronić środowisko poprzez używanie ulegających biodegradacji detergentów. Gdy napełniasz zbiornik paliwem, uważaj, aby jego część nie wylała się do morza. Kanistry z paliwem powinny być szczelne i zrobione ze specjalnego materiału, a nie z byle jakiego plastiku.

 

Wędkarstwo rekreacyjne

Możesz wędkować jedynie, gdy masz na to wykupione pozwolenie, które możesz otrzymać w sklepie wędkarskim lub w kapitanacie portu. Wszystkie informacje, których potrzebujesz, znajdziesz w porcie. Pozwolenia na wędkowanie są wydawane na 1, 3, 7 lub 30 dni albo na cały rok. Jeśli zamierzasz wybrać się na połów tuńczyka metodą trollingu lub chcesz polować pod wodą z kuszą, potrzebujesz specjalnego zezwolenia. Wędkowanie rekreacyjne jest dozwolone wzdłuż całego chorwackiego wybrzeża Adriatyku, z wyjątkiem obszarów  należących  do  parków  narodowych:  archipelagu  Brijuni, Kornatów, Mljetu i Krk.

 

Ważne numery telefonów w Chorwacji

Międzynarodowy kod telefoniczny do Chorwacji +385
Pogotowie ratunkowe 94
Straż pożarna 93
Policja 93
Pomoc drogowa 987
Centrum Morskiego Ratownictwa i Poszukiwania +385 51 9155 lub kanały UKF 16,10 i 74
Ambasada RP +385 14 899 444