Nowe przepisy dla żeglarzy w Chorwacji od 2025

Sezon żeglarski 2025 przynosi istotne zmiany w przepisach, które dotyczą każdego, kto planuje czarter jachtu w Chorwacji. 21 marca 2025 roku Ministerstwo Morza, Transportu i Infrastruktury w Chorwacji opublikowało zaktualizowany dokument określający zasady żeglugi morskiej na wodach śródlądowych i morzu terytorialnym Republiki Chorwacji.

Nowe regulacje dotyczą m.in. zasad kotwiczenia, minimalnych odległości od brzegu, a także korzystania z pontonów i innego sprzętu pływającego. Poniżej zebraliśmy najważniejsze zmiany – zapoznaj się nimi przed rejsem, żeby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i w pełni cieszyć się rejsem.

Wpis został przygotowany na podstawie nieoficjalnego tłumaczenia tekstu dokumentu dostępnego tutaj: https://narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/2025\_03\_52\_685.html
 

Najważniejsze zmiany w przepisach – na co zwrócić uwagę?

Z punktu widzenia skippera najważniejsze zmiany w przepisach dotyczą:

• określenia minimalnej odległości od brzegu podczas żeglugi oraz postoju
• ograniczeń prędkości
• uporządkowania zasad kotwiczenia i cumowania do brzegu
• zasad używania pontonu oraz innego “osobistego sprzętu pływającego”

Minimalna odległość od brzegu podczas żeglugi

Aby zwiększyć bezpieczeństwo, wprowadzono ścisłe limity minimalnej odległości od brzegu, której muszą przestrzegać jednostki w ruchu. Limity te zależą od długości Twojego jachtu:

• jachty o długości poniżej 15 metrów - co najmniej 50 metrów od brzegu
• jachty o długości od 15 do 30 metrów - co najmniej 150 metrów od brzegu
• jednostki powyżej 30 metrów - co najmniej 300 metrów od brzegu

Podobne zasady obowiązują w pobliżu zorganizowanych kąpielisk, które są wyraźnie oznaczone barierą z boi - tutaj również należy zachować bezpieczną odległość, aby nie stwarzać zagrożenia dla pływających. Z tą różnicą, że jachty o długości od 15 do 30 metrów muszą zachować minimalny dystans 100 metrów od zorganizowanych kąpielisk.
 

Kiedy można podpłynąć bliżej?

W określonych sytuacjach możesz zbliżyć się do brzegu bardziej niż przewidują limity – np. gdy podchodzisz do portu, planujesz zakotwiczyć, zacumować do brzegu albo po prostu wymusza to ukształtowanie akwenu. W takich przypadkach przepisy pozwalają na mniejszy dystans, ale z jednym kluczowym zastrzeżeniem: musisz znacząco zmniejszyć prędkość i zachować pełną kontrolę nad manewrami. Czyli zero szarżowania, pełna gotowość do zatrzymania lub zmiany kursu w każdej chwili.
 

Ograniczenia prędkości

W odległości do 300 metrów od brzegu, w wąskich kanałach, na podejściach do portów oraz w rejonach kotwicowisk, obowiązuje ograniczenie prędkości do 8 węzłów. Dodatkowo, w tych strefach trzeba zachować szczególną ostrożność – chodzi o to, żeby Twoja jednostka nie stwarzała zagrożenia dla innych uczestników ruchu na wodzie. Mówiąc wprost: zwalniasz, rozglądasz się i nie robisz zafalowania.

Dodatkowe ograniczenia dotyczą jednostek motorowych i skuterów wodnych. Te mogą wchodzić w ślizg (czyli poruszać się z wykorzystaniem wyporności hydrodynamicznej) dopiero po przekroczeniu 300 metrów od brzegu (i only tam, gdzie nie obowiązuje zakaz pływania w ślizgu).
 

Kotwiczenie i cumowanie do brzegu

Najistotniejsze zmiany dotyczą kotwiczenia (postoju na kotwicy) oraz cumowania do brzegu.
 

Czym jest cumowanie do brzegu (czyli „na greka”)?

Zacznijmy od teorii - jak przepisy definiują „cumowanie do brzegu”? Zgodnie z artykułem 45, ustęp 9 “cumowanie brzegowe” to “metoda cumowania statku polegająca na przycumowaniu go do brzegu i zakotwiczeniu za pomocą jednej lub dwóch kotwic”.

Czyli jest to popularna metoda postoju, często określana jako „stawanie po grecku” - polega na rzuceniu kotwicy z dziobu i przymocowaniu rufy do lądu za pomocą jednej lub dwóch cum – do skał, pachołków, a czasem drzew.
 

Co dokładnie się zmienia?

Przypomnijmy przepis, który istniał wcześniej, ale nie wszystkim był znany, ani powszechnie przestrzegany przestrzegany. Chodzi o to, do czego można przymocować cumy - czy przywiązanie cumy do drzewa jest legalne? Artykuł 53, ustęp 8 mówi: „Zabrania się cumowania jednostek pływających w sposób, który uszkadza roślinność na brzegu.”

Brzmi niejednoznacznie, prawda? Nie ma tu jednoznacznego „tak” lub „nie”, więc sporo zależy od interpretacji i zdrowego rozsądku. Z naszego doświadczenia wynika, że wiązanie się do dużych, mocnych drzew – szczególnie przy dobrej pogodzie – zwykle nie budzi kontrowersji. Ale warto pamiętać, że taka interpretacja może zaważyć na tym, czy ktoś dostanie mandat, czy nie.

Prawdziwa nowość to ustęp 7 artykułu 53, który mówi: „Zabrania się cumowania jednostek pływających do brzegu w taki sposób, aby jakakolwiek ich część lub osprzęt znajdowały się w odległości 50 metrów lub więcej od brzegu.”

Co to oznacza w praktyce? To znaczy, że miejsce, w którym łańcuch kotwiczny wchodzi do wody, nie może znajdować się dalej niż 50 metrów od lądu do którego cumujesz rufą.

Czy to oznacza koniec parkowania „na greka” w Chorwacji? Spokojnie. Jeśli mówimy o standardowych jachtach czarterowych w Chorwacji – długości ok. 40–50 stóp (czyli 12–15 metrów) – to zostaje Ci około 30 metrów na rozłożenie cum do brzegu. To naprawdę sporo. W praktyce oznacza to, że ten sposób parkowania nadal jest dostępny i bezproblemowy dla typowych jachtów czarterowych.
 

Na co jeszcze należy zwrócić uwagę (pisownia oryginalna - tłumaczenie przepisów):

• Przy wyborze miejsca do kotwiczenia lub cumowania do brzegu, osoba prowadząca jednostkę pływającą musi uwzględnić miejsca, w których kotwiczenie lub cumowanie jest zabronione, oraz inne zakotwiczone lub przycumowane jednostki pływające.
• Osoba prowadząca jednostkę pływającą musi podczas żeglugi, dopływania do brzegu, cumowania, odcumowywania i kotwiczenia postępować w sposób, który nie zagraża życiu ludzkiemu, nie zanieczyszcza morza, ani nie powoduje szkody dla własnej lub innych jednostek morskich poprzez zderzenie, uderzenie lub wejście na mieliznę.
• Jednostki pływające muszą kotwiczyć lub cumować do brzegu w sposób, który nie stanowi zagrożenia dla życia ludzkiego, mienia, wybrzeża, środowiska morskiego oraz bezpieczeństwa żeglugi innych jednostek pływających i skuterów wodnych, zgodnie z panującymi warunkami i okolicznościami oraz ograniczeniami przestrzennymi i innymi.
• Liny cumownicze i łańcuchy kotwiczne jednostek pływających muszą być odpowiednio oznakowane i nie mogą utrudniać żeglugi innym jednostkom pływającym i jednostkom osobistego sprzętu pływającego.
• Zabrania się kotwiczenia:
  • na akwenie, na którym zakaz kotwiczenia jest oznaczony na oficjalnych publikacjach i mapach morskich,
  • na akwenie, na którym kapitanat portu zabronił lub ograniczył kotwiczenie,
  • w pobliżu podwodnego kabla, rurociągu i wylotu, w taki sposób, aby jednostka pływająca, uwzględniając jej promień cyrkulacji na kotwicy, w żadnym momencie nie znajdowała się nad nimi,
  • w taki sposób, aby jednostka pływająca, uwzględniając jej promień cyrkulacji na kotwicy, w żadnym momencie nie znajdowała się w odległości mniejszej niż 50 metrów od ogrodzenia zorganizowanego kąpieliska,
  • w odległości mniejszej niż 150 metrów od brzegu naturalnego kąpieliska.
• Zabrania się cumowania do brzegu:
  • na akwenie zorganizowanego i naturalnego kąpieliska,
  • w miejscu, gdzie podwodny kabel, rurociąg lub wylot wchodzą do morza.

Zasad używania pontonu oraz innego “osobistego sprzętu pływającego”

Jeśli używasz pontonu, możesz swobodnie pływać w promieniu do 500 metrów od jachtu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy płyniesz do najbliższego portu albo przewieźć załogę lub zaopatrzenie z kotwicowiska do lądu i z powrotem.

Deski SUP, kajaki, kanadyjki, rowerki wodne, wind- i kitesurfingi, wings, deski elektryczne i inne wodne gadżety oficjalnie zaliczają się do kategorii “osobistego sprzętu pływającego”. Możesz ich używać tylko od świtu do zmierzchu i w odległości do 300 metrów od brzegu.

Uwaga – na zorganizowanych kąpieliskach (tych z bojkami i ratownikiem) ich używanie jest zakazane – wyjątkiem są jedynie SUP-y i rowerki wodne.
 

Podsumowanie: Żegluj bezpiecznie i z szacunkiem

Nowe chorwackie przepisy to krok w stronę większego bezpieczeństwa i porządku na wodzie. Dla większości z nas oznaczają one po prostu konieczność zwrócenia większej uwagi na to, gdzie i jak stajemy na kotwicy.

Pamiętając o tych kilku zasadach, zapewnisz sobie i innym spokojny i bezproblemowy rejs.