info@globtourist.com
+48 506 131 202
ULUBIONE
Ulubione (0)
Warunki pogodowe na Adriatyku
Żeglowanie w Chorwacji
13 kwietnia 2018
W Chorwacji występują dwie strefy klimatyczne. W północno-wschodniej części kraju przeważa umiarkowany klimat kontynentalny, podobny do tego, jaki występuje w Polsce, ale o kilka stopni cieplejszy. Na wybrzeżu panuje łagodny klimat śródziemnomorski z dużą ilością dni słonecznych, średnia temperatura latem wynosi 30°C. W sezonie letnim, który trwa od maja do października, właściwie nie zdarza się nieładna pogoda, a różnice temperatur pomiędzy dniem a nocą są niewielkie. Klimat całego wybrzeża jest porównywalny. Północna część nie różni się zbytnio od południowej, jeśli chodzi o opady. Oczywiście Dalmacja, jako bardziej wysunięta na południe, jest nieco cieplejsza. W Dubrowniku od połowy czerwca do połowy września słońce świeci przez około 10 godzin dziennie.
Klimat w Chorwacji
W Chorwacji występują dwie strefy klimatyczne. W północno-wschodniej części kraju przeważa umiarkowany klimat kontynentalny, podobny do tego, jaki występuje w Polsce, ale o kilka stopni cieplejszy. Na wybrzeżu panuje łagodny klimat śródziemnomorski z dużą ilością dni słonecznych, średnia temperatura latem wynosi 30°C.
W sezonie letnim, który trwa od maja do października, właściwie nie zdarza się nieładna pogoda, a różnice temperatur pomiędzy dniem a nocą są niewielkie. Klimat całego wybrzeża jest porównywalny. Północna część nie różni się zbytnio od południowej, jeśli chodzi o opady. Oczywiście Dalmacja jako bardziej wysunięta na południe, jest nieco cieplejsza. W Dubrowniku od połowy czerwca do połowy września słońce świeci przez około 10 godzin dziennie.
Temperatury
Najbardziej upalnym miesiącem jest lipiec. Średnia miesięczna temperatura powietrza kształtuje się następująco:
- styczeń 9°C i lipiec 29°C - Rijeka
- styczeń 11°C i lipiec 30°C - Zadar
- styczeń 11°C i lipiec 31°C - Dubrovnik
Średnia temperatura wody kształtuje się następująco:
- styczeń 13°C i lipiec 23°C - Rijeka
- styczeń 14°C i lipiec 22°C - Zadar
- styczeń 12°C i lipiec 24°C - Dubrovnik
Wiatry
Do najczęściej występujących na Adriatyku wiatrów należą: bora, jugo, neverin, mistral, tramontana. Każdy żeglarz powinien znać ich właściwości oraz zjawiska zapowiadające ich nadejście. Bora występuje najczęściej zimą i o tej porze roku jest bardzo niebezpieczna; latem pojawia się rzadziej i zazwyczaj ma mniejszą siłę.Bora powstaje, gdy nad lądem tworzy się ośrodek wysokiego ciśnienia, nad morzem zaś niskiego. Zimne powietrze gromadzi się za Górami Dynarskimi, później przekracza barierę górską i opada w stronę morza. Bora wieje z kierunków północnych i północno-wschodnich. Może sięgnąć prędkość 85 węzłów, czyli znacznie więcej niż 12˚ w skali Beauforta; największa zarejestrowana prędkość wiatru bora wyniosła 110 węzłów.
Bora latem trwa około dwunastu godzin, ale zimą nawet do dwóch tygodni. Słynie z kapryśności: wieje podmuchami, często z nagłym i niespodziewanym początkiem, przy czym uderzenia występują na zmianę z ciszą lub słabym wiatrem w odstępach od jednej do kilku minut. Nadejście bory zapowiada czapa chmur pokrywająca szczyty Gór Dynarskich.
Fale, które towarzyszą borze, są krótkie i szybko oddalają się od lądu, ich grzbiety pokrywają grzywy białej piany, a silne uderzenia wiatru mogą wynosić w powietrze kropelki wody, tworząc ograniczający widoczność pył wodny. Mając blisko brzeg po stronie nawietrznej, możemy spodziewać się silnych porywistych podmuchów wiatru, ale małego zafalowania, w większej odległości od brzegu zafalowanie wzrasta, a wiatr jest słabszy i stabilniejszy.
Jeżeli podczas bory znajdziemy się w obszarze, gdzie nie ma roślin, oznacza to, że w tym miejscu wcześniej wiały silne bory i roślinność została powyrywana przez wiatr. W takich miejscach należy zachować szczególną czujność. Jugo jest to suchy gorący wiatr z kierunków południowego lub południowo-wschodniego, wiejący z Afryki, o prędkości 16-20 węzłów.
Na zachodnim wybrzeżu Adriatyku ten sam wiatr nazywany jest sirocco. Sygnałami nadejścia jugo jest spokojne morze, pojawienie się na południowo-wschodniej części horyzontu zamglenia, spadek ciśnienia poniżej normalnego oraz upał. Jugo nigdy nie zaczyna się nagle, wiatr zwiększa prędkość stopniowo, czasami potrzebuje dwóch dni, aby osiągnąć największą siłę.
Najsilniejsze jugo występuje w południowej części Adriatyku. Zazwyczaj utrzymuje się przez kilka dni, często po ustaniu tego wiatru następuje pogorszenie pogody: pojawiają się deszcze, a czasami burze z piorunami. Podczas jugo powstaje wysoka fala, która na obszarach nieosłoniętych przez wyspy oraz na otwartym morzu może osiągnąć wysokość do 4 metrów. Po kilku dniach wiania jugo może wytworzyć powierzchniowy prąd pływowy o sile do dwóch węzłów.
Neverin najczęściej występuje w miesiącach letnich. Jest to zjawisko krótkotrwałe, lokalne i trudno przewidzieć miejsce jego wystąpienia. O prawdopodobieństwie pojawienia się tego wiatru możemy dowiedzieć się, wysłuchując regionalnej prognozy pogody. Prawie zawsze podczas neverinu występują bardzo obfite opady deszczu, później przychodzi ochłodzenie i może nadal padać deszcz, ale już nie tak intensywny.
O nadejściu neverinu ostrzega nas zbliżający się wał ciemnych, burzowych chmur, pod którymi widzimy spienione morze. W nocy jedynymi sygnałami ostrzegawczymi są wyładowania atmosferyczne. Siła wiatru może chwilami osiągnąć 60 węzłów i dlatego musimy odpowiednio wcześnie przygotować się na jego nadejście.
Jeżeli jesteśmy na wąskim obszarze o niewielkiej przestrzeni do manewrowania, trzeba opuścić go, kierując się w miejsce schronienia lub na otwartą wodę. Należy zwinąć żagle, aby zapobiec zniszczeniu ich oraz uniknąć trudności w manewrowaniu na silniku, bo tylko taki sposób jest skuteczny podczas silnych podmuchów neverinu.
Warto pozamykać szczelnie bulaje, aby podczas ulewnego deszczu i silnego wiatru, który wepchnie wodę w każdą szczelinę, nie doprowadzić do zalania kabin. Uderzenie wiatru przychodzi z kierunku odwrotnego od kierunku przesuwających się chmur. Kierunek ucieczki powinien być prostopadły do kierunku przemieszczania się chmur.
Neverin jest zjawiskiem krótkotrwałym i rzadko trwa dłużej niż godzinę, bywają jednak przypadki, gdy występuje jeden po drugim w niewielkich odstępach czasu. Mistral zazwyczaj pojawia się po zakończeniu bory. Jest to jeden z najczęściej występujących w porze letniej wiatrów na wybrzeżu Chorwacji.
Ma charakter termalny i jest to bryza morska. Wieje z kierunków od południowo-zachodnich do północno-zachodnich, przynosząc słoneczną pogodę. Mistral zaczyna wiać rano, osiąga maksymalną siłę w godzinach popołudniowych i gaśnie pod wieczór. Na północnym wybrzeżu Chorwacji ma łagodniejsze oblicze niż na południu, gdzie może osiągnąć dość znaczną siłę, nawet do 6° Beauforta.
Wiatr ten jest szczególnie dynamiczny w kanałach między wyspami. Obserwacja jego zachowania pozwala przewidzieć pogodę na najbliższe dni. Jeżeli mistral wieje równo, mocno i we właściwych dla siebie porach, jest to oznaka utrzymania się dobrej pogody. Jeżeli wieje zmiennie, o różnych porach lub gaśnie gwałtownie w ciągu dnia, jest to zapowiedź pogorszenia się pogody i nadejścia wiatru jugo.
Tramontana to suchy, chłodny wiatr wiejący z północy lub z północnego wschodu; stanowi odmianę bory, nie jest jednak tak silny jak bora i nigdy nie osiąga siły sztormu. Tramontana występuje głównie na południowym Adriatyku. Powstaje, gdy nad górami panuje wysokie ciśnienie, a nad morzem niskie.
Prognozy pogody
Żaden odpowiedzialny żeglarz nie postawi żagli bez wysłuchania prognozy pogody. Transmisje prognozy pogody Instytutu Meteorologii nadawane są przez stacje nabrzeżne, z informacją o sytuacji na Adriatyku, podzielonego na regiony: północny, centralny i południowy.Nadawana trzy razy dziennie w języku chorwackim i angielskim przez radio Rijeka, radio Split i radio Dubrownik, prognoza informuje o zmianach pogodowych, jakie mają nastąpić w ciągu 24 godzin. Transmisja pogodowa radia Rijeka nadawana jest w godzinach 5:35, 14:35 i 19:35 GMT na kanale 24.
Radio Split nadaje transmisje prognozy pogody dla żeglugi morskiej o godzinie 5:45, 12:45 i o 19:45 na kanałach 7,21 i 28, natomiast transmisje radia Dubrovnik odbywają się o godz. 6:25, 13:20 i 21:20 na kanałach 4 i 7. Kapitanowie portów transmitują prognozę pogody co 15 minut w czterech językach (chorwackim, angielskim, włoskim i niemieckim).
W Puli i Dubrovniku używają kanału 73, w Rijece kanału 69, a w Splicie kanału 67. Możesz także zadzwonić do najbliższego kapitanatu portu i otrzymać ostatni raport o pogodzie. Radiowa i telewizyjna prognoza pogody może być odbierana w marinach. W marinach i kapitanatach portów wywieszane są wydruki z aktualnymi informacjami o warunkach pogodowych.
Możesz także sprawdzić pogodę na stronie internetowej Instytutu Meteorologii www.meteo.hr lub na stronie www.prognoza.hr. Z prognozą pogody można również zapoznać się w witrynie www.weatheronline.co.uk, która przedstawia informacje o warunkach meteorologicznych na całym świecie.
Pływy i prądy
Pływy w chorwackiej części Adriatyku nie mają większego znaczenia dla żeglugi. Skok pływu kwadraturowego i syzygijnego jest dość mały i waha się od 0,3 na południu Dalmacji do prawie jednego metra w okolicach półwyspu Istria. Znacznie większy wpływ na poziom morza ma ciśnienie barometryczne oraz wiatry wiejące przez dłuższy czas z tego samego kierunku.Silne długotrwałe jugo podnosi poziom wody i jest to zauważalne głównie w północnej części Adriatyku. Bora z kolei powoduje obniżenie poziomu wody. Zmiany poziomu wody wywołane wiatrami mogą przekroczyć metr. Najbardziej narażonym na to zjawisko portem jest włoska Wenecja, gdzie południowe wiatry mogą podnieść wodę aż o osiem metrów, a północne – obniżyć o siedem w stosunku do normalnego poziomu.
Wysokie ciśnienie atmosferyczne powoduje obniżenie poziomu wody, niskie natomiast sprawia, że poziom wody się podnosi. Duże i gwałtowne zmiany ciśnienia atmosferycznego w rejonie przesmyków i wąskich zatok stwarzają zagrożenie powstania sejsz, czyli fal stojących wywołanych nagłą zmianą poziomu wody. Sejsze są wyjątkowo niebezpieczne dla jednostek, które znalazły się w ich zasięgu.
W 1977 roku przez Adriatyk przetoczył się od północy głęboki front niskiego ciśnienia, powodujący miejscowe podniesienie poziomu wody na morzu. Gdy front minął wyspę Hvar, nagły wzrost poziomu morza spowodował wyssanie wody z zatoki, wskutek czego w ciągu kilku minut jej poziom opadł o 1,8 metra. Po dziesięciu minutach woda powróciła do zatoki i poziom podniósł się o 2,7 metra ponad poziom normalny.
Cykle takie powtarzały się przez kilka godzin, w zatoce powstało niebezpieczne zafalowanie, które zniszczyło wiele znajdujących się w niej jednostek. Na szczęście zjawisko sejsz występuje rzadko i zazwyczaj nie ma tak dramatycznego przebiegu. Musimy pamiętać, że głębokości podane na mapach odnoszą się do niskiej wody, ale nie uwzględniają pływów wywołanych wiatrami i ciśnieniem powietrza.
W Chorwacji prądy nie mają większego znaczenia dla żeglugi, ich prędkość zazwyczaj nie przekracza jednego węzła. Jedynie w wąskich przejściach podczas silnych długotrwałych wiatrów prąd może osiągnąć prędkość do pięciu węzłów. Na Adriatyku można spotkać trzy typy prądów: prądy pływowe, regularne prądy przybrzeżne oraz wytwarzane przez wiatry prądy powierzchniowe.
Prądy pływowe na południowym Adriatyku są bardzo słabe, jedynie w północnej części mogą osiągać prędkość do pół węzła. Na wybrzeżu Chorwacji prądy pływowe podczas przypływu wzmacniają regularne prądy przybrzeżne i osłabiają je podczas odpływu.
Odnoga prądu śródziemnomorskiego poprzez Morze Jońskie wpływa do Adriatyku, wytwarzając regularne prądy przybrzeżne, te jednak są słabe: ich prędkość nie przekracza jednego węzła. Są wyczuwalne jedynie w odległości do dwudziestu mil od brzegu. Prądy te opływają Adriatyk w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara – u wybrzeży Chorwacji płyną w kierunku północno-zachodnim, a przy wybrzeżu włoskim w kierunku południowo-wschodnim.
Regularne prądy przybrzeżne są nieco silniejsze latem niż zimą. Ich kierunek może być modyfikowany przez prądy pływowe oraz powierzchniowe prądy wytwarzane przez wiatr. Wiatr wiejący ze stałego kierunku powoduje, że woda, poprzez zewnętrzne tarcie, płynie w tym samym kierunku, co wieje wiatr, i w ten sposób powstaje prąd powierzchniowy.
Podczas długotrwałych silnych wiatrów wiejących ze stałego kierunku ten rodzaj prądu może wzmocnić, zmienić kierunek lub zatrzymać regularny okrężny prąd przybrzeżny, o którym mowa jest powyżej.